Ở miền Nam, chú rể phải chuẩn bị hai lần tráp lễ vật, còn chú rể miền Bắc chỉ lo liệu tráp trong ngày ăn hỏi.
 |
|
Mâm tráp trong đám cưới miền Nam. |
Đám cưới ở cả hai miền đều có lễ ăn hỏi và lễ cưới. Nhưng phong tục truyền thống mỗi nơi lại khác nhau rõ rệt, nhất là về lễ vật mà nhà trai mang tới nhà gái. Cô dâu chú rể nên tìm hiểu kỹ để chuẩn bị cưới chu đáo nhất.
* Tên gọi:
- Ở miền Nam, nhiều đôi uyên ương gọi đám hỏi là lễ đính hôn theo phong cách phương Tây.
- Miền Bắc, lễ ăn hỏi không có nhiều thay đổi.
* Thời điểm:
- Ở miền Nam, lễ hỏi có thể diễn ra trước lễ cưới vài tháng, thậm chí cả năm.
- Nhưng ở miền Bắc, ăn hỏi và cưới thường khá liền nhau, thường chỉ cách nhau vài tuần, hoặc 1-2 tháng.
* Mâm tráp:
- Ở miền Nam, nhà trai phải chuẩn bị hai lần tráp (còn gọi là quả) trong cả lễ hỏi và lễ đón dâu.
- Ở miền Bắc, nhà trai chỉ sửa soạn mâm tráp một lần, để mang tới tặng nhà gái trong lễ ăn hỏi.
* Số lượng tráp:
- Gia đình nhà gái ở miền Nam yêu cầu số quả chẵn. Vì có 2 lần tráp, nên số lượng tráp cho lễ hỏi thường ít hơn lễ cưới.
- Còn ở miền Bắc, số lượng tráp là số lẻ.
 |
|
Mâm tráp trong đám cưới miền Bắc. |
* Nội dung tráp:
- Các mâm tráp thường bao gồm trầu cau, trà rượu, đồ mặn, đồ ngọt. Nhưng riêng ở miền Nam, mâm quả thường không có thuốc lá. Ngoài ra trong lễ đón dâu miền Nam, tráp thường có heo quay.
- Mâm tráp cả hai miền đều có trang sức, dành để mẹ chồng tặng cô dâu trong lễ đón dâu. Tùy theo điều kiện kinh tế mà trang sức này cầu kỳ hay đơn giản.
- Ngoài ra, tráp cũng cần có kèm theo tiền thách cưới. Miền Nam phải chuẩn bị cả hai lần tiền đi kèm với hai lần tráp trong ngày ăn hỏi và đón dâu. Miền Bắc chỉ phải chuẩn bị tiền thách cưới một lần trong ngày ăn hỏi.
* Hình thức tráp:
- Tráp của miền Nam được đựng trong mâm quả tròn, đậy kín bằng khăn nhiễu đỏ.
- Còn tráp ở miền Bắc thường xếp lễ vật theo hình tháp cao, có thể bày ra để mọi người nhìn rõ các lễ vật hoặc phủ khăn.
Nghi thức cưới ở miền Nam ảnh hưởng văn hóa Trung Hoa nhiều, nên lễ đón dâu thường tổ chức rầm rộ, đôi khi còn có cả múa lân, rước dâu trong không khí tưng bừng. Ngày đón dâu ở miền Bắc diễn ra nhanh chóng, ngắn gọn hơn.
Ngoài ra hiện tại, việc gộp lễ hỏi và lễ đón dâu vào cùng một ngày đã trở nên phổ biến hơn đối với các đám cưới ở khu vực Miền Nam, nhất là đối với những gia đình ở cách xa nhau, không có nhiều thời gian và khả năng di chuyển qua lại. Để thực hiện được hai nghi thức truyền thống trong cùng một ngày mà vẫn đảm bảo sự trang trọng, cả hai nhà cần bàn bạc, thống nhất kỹ chương trình.
* Thời gian:
- Trong cùng một buổi (hoặc một ngày), lễ hỏi sẽ diễn ra trước, sau đó đến lễ đón dâu.
- Thời gian thực hiện nghi thức cần rút gọn để kịp giờ cho cả hai nghi thức.
- Nhiều gia đình cũng chọn cách làm lễ ăn hỏi buổi sáng, đến chiều làm lễ đón dâu để không quá gấp gáp.
- Nhà trai sẽ chuẩn bị luôn mâm tráp (quả) để ra mắt gia đình nhà gái. Thường nhà gái ở miền Bắc chỉ yêu cầu một lần tráp cho cả lễ ăn hỏi và lễ đón dâu, nên khi gộp nghi thức, số lượng tráp và chuẩn bị không thay đổi. Nhưng với cô dâu miền Nam, thông thường nhà trai chuẩn bị hai lần quả, một lần cho lễ hỏi, một lần cho lễ đón dâu. Nên khi gộp trong cùng một ngày, cần bàn bạc trước với nhà gái xem có thể chuẩn bị một lần số lượng quả, hay vẫn giữ nguyên hai lần mâm quả.
* Lịch trình:
- Lễ hỏi diễn ra trước nhưng ngắn gọn, nhường thời gian chính cho lễ đón dâu.
- Gia đình nhà gái cũng sẽ lại quả, chia lễ vật trong các mâm tráp cho nhà trai. Nhưng vì thời gian không nhiều, nên cần làm nhanh chóng.
- Khi lễ hỏi xong, đoàn nhà trai thường rời khỏi nhà gái, sau đó mới đem cơi trầu trở lại để xin dâu.
- Cô dâu cũng phải xuất hiện hai lần, một lần ở lễ hỏi, một lần ở lễ đón dâu để chào quan khách và thắp hương trên bàn thờ gia tiên.
- Sau đó nhà trai đón cô dâu về nhà mới và thực hiện lễ gia tiên tại nhà trai.
- Việc đãi tiệc cũng sẽ diễn ra theo điều kiện thực tế của hai gia đình, có thể đãi chung, hoặc nhà gái mời khách trước, nhà trai mời khách sau khi đón dâu.
* Trường hợp đặc biệt:
Riêng với nhiều nhà coi trọng chọn giờ lành tháng tốt thì có thể chỉ tiến hành lễ đón dâu mà bỏ qua lễ ăn hỏi. Vì trong một ngày, không có quá nhiều giờ tốt để lựa chọn. Nếu nhà trai và nhà gái thống nhất, chỉ làm một lễ đón dâu. Quan trọng nhất là cả hai cùng chung suy nghĩ và ủng hộ quyết định của nhau để tạo nên ngày cưới giản tiện mà hạnh phúc cho đôi trẻ.